Verhaal

'n Gespikkeld Huwelijk

Schokland was knap eigenwijs

Fallback Image Profiel Lamy Eeken-Beekhuis

Bijzonder zo'n gespikkeld huwelijk op het voormalig eiland Schokland!

Paalwering Schokland - Johan Briedé (1885-1977)

De bodemgesteldheid, voornamelijk veen, van het eiland Schokland maakte het tot een voortdurende prooi van de golven van de Zuiderzee. Opgravingen in de drooggelegde Noordoostpolder legden een stelsel van oude dijken bloot waaruit bleek dat het eiland eens veel groter moest zijn geweest. De afslag van de oevers werd tegengegaan door rond het eiland paalschermen te plaatsen. Het voortdurend gevaar voor doorbraken en afslag van de kust leidde uiteindelijk tot de ontruiming van het eiland op last van de overheid in 1859. De bewoners verhuisden naar verschillende kustplaatsen, waaronder Kampen. In deze plaats herinnert de Schokkersbuurt nog aan deze volksverhuizing.

Het Gespikkelde Huwelijk op Schokland

Op het eiland Schokland kwam voor de ontruiming in 1859 het zogenaamde Gespikkelde Huwelijk voor: een huwelijk tussen een katholiek en een gereformeerde… dat was in den lande ongehoord! Twee geloven op een kussen, daar slaapt de duvel tussen, was alom het gezegde en heel wat liefdes liepen er op stuk.

Op het lange smalle en door water bedreigde eiland Schokland was het ene deel van de kleine bevolking RK en het andere deel Gereformeerd.

Het eiland lag geïsoleerd, veel volk van het vasteland kwam er niet en zeker niet om te blijven. Inteelt lag dus op de loer. Liefdes tussen de beide geloven konden dit tegengaan.
Daarom werd in beide kerken regelmatig dispensatie gevraagd en verkregen voor een zogenaamd gemengd huwelijk, dit werd door de Schokkers prompt een Gespikkeld Huwelijk genoemd.

Mocht de dispensatie wat te lang op zich laten wachten dan mocht een zwangerschap of een zogenaamd Voorkind de zaken nogal eens bespoedigen. Je belijdde dan je schuld voor de kerkelijke gemeente en mocht alsnog trouwen….

Hoe we dit alles weten? Juist die dispensaties werden minutieus vermeld in de kerkelijke geschriften! Afspraken waren er ook : de kinderen werden over het algemeen gedoopt en opgevoed in de godsdienst van de moeder. Het kon immers zo maar gebeuren dat de vader als vissers “op zee bleef” en dan was daar tenminste geen strijd meer over.

De Schokker bewoners van een dapper eiland in de woelige Zuiderzee losten dus een netelig probleem op hun eigen wijze (en knap eigenwijs) op.

Tot op vandaag – mijn eigen huwelijk – heeft mijn familie (Van der Molen van de Middelbuurt op Schokland) de traditie van het Gespikkelde Huwelijk volgehouden.
En…. Het gaat prima, al 43 jaar !!

Lamy Eeken-Beekhuis
Schokker nazaat van Van der Molen