Verkeershinder

Menig bestuurder zal zich zorgen hebben gemaakt, heden ten dage is dat niet anders dan zo'n honderd jaar geleden. En daarmee is er niets nieuws onder de zon. De lokale politiek van een voormalige Zuiderzee gemeente werd ineens geconfronteerd met nieuwe snufjes op het gebied van mobiliteit. Een goed Nederlands woord was er zelfs nog niet eens. In de raadsnotulen wordt daarom het Franse woord 'velocipede' gebruikt. De geachte afgevaardigden maakten zich zorgen om de snelheid waarmee er door het dorp werd gereden. De oproep aan het College van Burgemeester en Wethouders was om aan de snelheidsduivels paal en perk te stellen. En inderdaad het College ging met de raadsleden mee: 'men wordt verzocht stapvoets' te rijden. 

Het bordje zou zomaar aan de brug van Jorwert hebben kunnen hangen. De tijd schrijdt voort want op het bordje heeft de volgende fase zich al aangediend: de automobiel. En ook die reden kennelijk te snel. Zoals een docent op de universiteit ooit eens zei: 'iets wordt pas vastgelegd in een regel als er sprake is van overlast of onduidelijkheden'. Zo ook hier, of een automobiel al een snelheidsmeter had is de vraag maar het verzoek is duidelijk: in de bebouwde kom moet u het rustig aan doen. Kom daar heden ten dage nog maar eens om.

Zeker er zijn regels: 30 km/ u of 50 km/u maar dat wijkt allebei behoorlijk af van het stapvoets rijden van een Velocipede of de 20 km/ u van een automobiel. En sindsdien is het niet bij een velocipede en automobiel gebleven er is nogal wat op de weg gekomen. Eigenlijk teveel om op te noemen. Inderdaad met sommige weet zelfs de rijksoverheid zich nog steeds geen raad. Het kan verkeren zou je denken.

Loopt de overheid niet bij herhaling achter de feiten aan toen en nu. 

In het Zuiderzeedorp gaat het er allemaal vrij rustiek aan toe. De veldwachter maakt z'n ronde met de dienstfiets in de hand, de voddenboer fietst weliswaar maar als er sprake zou zijn van trajectcontrole dan fietst hij toch verbazingwekkend langzaam. De kar met handelswaar staat vaker stil om de voddenboer de gelegenheid te geven een praatje te maken en zijn spullen aan de man/ vrouw te brengen of om een nieuwe voorraad in te slaan, uiteraard tegen een prikkie. In de gemeenteraad die over het voorstel debatteerde om de snelheid van het verkeer in het dorp aan banden te leggen kwam ook het onderwerp over een rijwiel voor de veldwachter aan de orde. De vraag om een dienstrijwiel was van de veldwachter afkomstig. Er kunnen een paar redenen genoemd worden: het werkgebied van de veldwachter was zo uitgestrekt om dat het lastig was om dat allemaal lopend of per schuit te moeten doen. En een tweede reden kan zijn dat er meer snelle jongens op een rijwiel waren die de veldwachter te slim af dachten te kunnen zijn.

Een rijwiel waar de veldwachter gebruik van kon gaan maken kost medio 1908 65 gulden. Voor een arbeider is dat in ieder geval een weekloon. Dat laat zien dat een rijwiel hoogstwaarschijnlijk zeker nog geen gemeengoed was in die tijd.

Dan zijn er nog de bakkers- en slagersknecht, en vermoedelijk hebben die wat meer kracht in de benen en trapten stevig door om snel weer terug te zijn. Vlees is bederfelijke waar zeker in de zomer met hogere temperaturen. In het Zuiderzeedorp halen zij geen onverschrokken acties meer uit, de fiets met mand staat bij de winkel gestald. De geur van vers brood is een herinnering van lang vervlogen tijden. En de slagersknecht rijdt tegenwoordig in een bedrijfsauto met koeling rond, zo ook de visboer.

De lucht van vers gerookte vis stijgt wel op en is niet te missen, verser kan niet: ter plaatse eten en de vingers er bij aflikken.

De oude brug van Jorwert is nu in het Zuiderzeedorp te zien en geeft toegang tot de Vuldersbrink van Harderwijk. Inderdaad er is nu een nieuwe oeververbinding in Jorwert, ook dit dorp is met zijn tijd mee gegaan, het gemotoriseerde verkeer nam toe en werd zwaarder, de oude brug kon dat niet meer bolwerken en was aan vervanging toe.

Waar blijft de tijd.

bijdrage geplaatst: 31 maart 2025

afbeeldingen: auteur