Verhaal

Enkhuizer Bevrijdings- en Koninginnefeesten van 1945

20130907_151629.jpg Corry Blok-Plas

In het 100-jarig bestaan van Oranjevereniging Juliana neemt Koninginnedag 1945 toch wel een bijzondere plaats in. Het was natuurlijk de eerste Koninginnedag, die na vijf jaar bezetting door de Duitsers weer in vrijheid kon worden gevierd. Dat moest groots gebeuren met maar liefst drie dagen feest op 29, 30 en 31 augustus

Koninginnedag foto.jpg

Foto: de 1e prijs van de buurtversieringen.

 

Oranjevereniging Juliana

Het bestuur van de vereniging bestond uit 12 mensen, waarvan burgemeester J.C. Haspels de erevoorzitter was. Dhr. N. Veldhuizen van Zanten was de echte voorzitter. Hij schreef in het voorwoord van het programmaboekje dat zij de hulp hadden gekregen van 45 (!) buurtverenigingen in Enkhuizen om “een waar volksfeest te houden en daarmede onze groote blijdschap voor de herwonnen vrijheid, in geheel ons koninkrijk, te gedenken en om de eerste verjaardag van onze geëerbiedigde Koningin, na de bevrijding, luisterrijk te vieren.”

Koninginnedag boekje 45.jpg

Hieronder volgt een korte beschrijving van de verschillende activiteiten.

Op woensdag 29 augustus was nog niet echt sprake van een feest. Het was “de dag van gedenken, herinnering en wijding”, die in de namiddag begon met een kranslegging bij de oorlogsgraven op de algemene begraafplaats met toespraken en gepaste muziek. Het eindigde met een salvo van een Engels vuurpeloton over de graven.

Daarna werd er een Vrijheidsboom geplant in het gazon op het Venedie. Ik vrees dat die bij de herinrichting van het Venedie gesneuveld is maar het kan ook zijn dat de boom verplaatst is. Woensdagavond was er een Kerkconcert in de Westerkerk, waarvoor de entree fl. 1,-- bedroeg.

Donderdag 30 augustus werd gezien als de 1e dag der Bevrijdingsfeesten. Hoewel 31 augustus de verjaardag van Koningin Wilhelmina was, werd er al op deze donderdagochtend een optocht en aubade voor het stadhuis gehouden. Vooraf gegaan door het luiden van de feestklokken van de Zuidertoren.

De optocht was voor leerlingen van alle lagere scholen en met medewerking van diverse muziekverenigingen. Bij het stadhuis werd een speciaal Enkhuizens feestlied gezongen en diverse bekende Hollandse liedjes. Na de toespraken van de burgemeester en de voorzitter van de Oranjevereniging eindigde het uiteraard met het uit volle borst gezongen Wilhelmus. Zoveel is er in de loop der jaren niet veranderd!

Koninginnedag buurtver. 1.jpg

’s Middags waren er zwem- en kanowedstrijden in de Spoorhaven en demonstraties Waterpolo, en Planking. Bijzonder is de aankondiging in het boekje: “De prijzen bestaan (zeer waarschijnlijk) uit luxe-voorwerpen.” Nu was zo kort na de bevrijding iets al gauw een luxe maar bij het ter perse gaan van het boekje was men waarschijnlijk nog onzeker of er echt iets luxe te verkrijgen was.

Daarna werd het pas echt een dolle boel; op het Dindua-terrein kon men Volksdansen en Nationale Reijen, ook een soort dans? Dit duurde maar een uurtje en werd om 17.30 uur gevolgd door een voetbalwedstrijd tussen Dindua en een Brits elftal.

Koninginnedag buurtver. 2.jpg

Vrijdag 31 augustus de 2e dag der Bevrijdingsfeesten en Koninginnefeest werd als volgt ingevuld. In de ochtend kinderfeesten en wedstrijden, georganiseerd door de diverse buurtverenigingen en ’s middags een grote historische-, allegorische en reclame-optocht.

Er waren al meer dan 90 aanmeldingen bij het drukken van het programmaboekje maar voor deze optocht waren dan ook vele geldprijzen beschikbaar gesteld. De route van de optocht liep o.a. door de hele Westerstraat, waarbij er op de Pijp van de Burgwal een tribune was gebouwd voor “ouden van dagen”. Om hier gebruik van te kunnen maken, moesten zij wel een mondeling of schriftelijk verzoek indienen.

Voetbalvereniging West-Frisia kon natuurlijk niet bij Dindua achterblijven en speelde op deze dag in de namiddag een wedstrijd tegen Blauw-Wit. In de vooravond waren er verspreid door de stad gymnastiekoefeningen door Vek-Wik ofwel Vlugheid en kracht, Willen is kunnen.

Koninginnedag buurtver. 3.jpg

Uit het programmaboekje, waarvan hier een aantal blz. worden weergegeven, blijkt dat er naast de bovengenoemde activiteiten nog veel meer werd georganiseerd. Zo waren er filmvoorstellingen, rondvaarten door de Dijk en Oosterhaven en met verlichte boot over het Handvastwater, rondritten en heel veel wedstrijden. Zoals bijvoorbeeld wedstrijden Buurtversiering en Poortversiering. En wat te denken van Tonsteken voor de leeftijd van 16 tot 80 jaar, georganiseerd door buurtvereniging “Venus” (Venuslaan).  Ook was er aan de inwendige mens gedacht met een oliebollenkraam, ijsconsumptie- en theetenten.

Veel van de activiteiten werden gesponsord door de Enkhuizer middenstand en bedrijven. De advertenties in het programmaboekje geven een mooi beeld van de toenmalige bedrijvigheid in Enkhuizen.

Het is mooi om te lezen hoe de mensen zo kort na de oorlog zo veel leuke dingen konden organiseren met waarschijnlijk beperkte middelen. Kom daar nu nog eens om.

 

Bron en foto's: archief dhr. J. de Jong - Enkhuizen