Vincent Erdin
Daar sta je dan op een kruispunt, vol goede moed begonnen met alleen een A-4 tje op zak en dan maar fietsen van knooppunt naar knooppunt. In theorie zou het goed moeten gaan. Maar hier was de praktijk redelijk weerbarstig.
Het bordje met het volgende nummer wees een andere kant dan het papier deed vermoeden. Goede raad is dan duur. Het mini scherm op een telefoon bood ook niet echt de gewenste uitkomst. Zonder overzichtskaart voelt een toerist zich dan toch als een vreemdeling in een pakhuis.
Wat was de bedoeling van deze fietstocht. Plus minus vijftig jaar geleden was er een toen nog bestaande tienertoer kaart gekocht (8 dagen voor 20 gulden) om Nederland per trein en bus te verkennen. Daarbij was ook een bezoek gebracht aan dat 'leuke dorpje met die bruggetjes en bootjes' Het bootje had een beetje een plof, plof motortje.
Daarna wilden ze doorfietsen naar dat mooie landschap. Het zijn beschrijvingen die een beetje als hutspot klinken maar omdat ze aan het begin van Giethoorn noord stonden was de boodschap wel duidelijk. De knooppunten boden geen uitkomst dan maar op advies van een Gieter naar de Kerkweg en Giethoorn centrum.
Vergeleken bij vijftig jaar geleden is de Dorpsgracht van Giethoorn nu op hoogtijdagen meer een drijvend festival van goedwillende dagjestoeristen die proberen hun sloep in bedwang te houden zonder dat het aan de oever botst en botst.
De professionele rondvaartbedrijven die met plm. 80 personen aan boord door de gracht varen hebben hier geen boodschap aan en willen gewoon doorvaren, pleziervaart wijkt voor beroepsvaart is de stelregel op het water. De meeste sloepen hebben een elektromotor, dat plof, plof van vijftig jaar geleden is wel verdwenen. Het is in ieder geval stiller en schoner omdat er geen dampen meer uit het motortje komt van de tientallen bootjes die hun rondjes draaien.
Soms zijn er nog echte punters te zien, schoolgroepen die het water op gaan en dan gewoon met de lange stok of vaarboom proberen vooruit te komen. Het punteren is onderdeel van een werkweek of schoolkamp. Aan het eind van de tocht zijn de kinderen bekaf, ogen oren komen ze tekort.
Wie naar de afbeeldingen kijkt ziet de karakteristieke bruggetjes en inderdaad een enkele punter die toen nog gewoon van hout was.
En daar wringt de schoen, de meeste punters zijn van staal. Dat voorkomt schade aan de sloep door te doen alsof de toerist in een botsbootje zit. Maar het karakter van een Gieterse punter is daarmee wel geweld aan gedaan. In Giethoorn zijn nog twee punterbouwers werkzaam die de traditionele houten punter kunnen maken. En de gemeente Steenwijkerland wil dat eigenlijk ook stimuleren, dit ambacht hoort bij Giethoorn evenals de houten punter. Er wordt gewerkt aan een centrum om jongeren te interesseren voor dit vak maar ook om de toerist meer te betrekken bij het bouwen van een punter.
Wat hier op de afbeelding te zien is, is de bodem van een punter. Schreur (rechts op de afbeelding) kiest de bomen uit en weet dan direct welk deel hij kan gaan gebruiken voor welk onderdeel van de nieuwe punter. Dat is het beheersen van een ambacht dat langzaam maar zeker dreigt te verdwijnen, vakmanschap leer je door jarenlange ervaring.
Wie weet varen er over enkele jaren ook punters uit Giethoorn in China. Ofschoon het aantal toeristen uit het Verre Oosten na de Corona pandemie is afgenomen zijn ze nog uit duizenden te herkennen. Iemand die een grapje uit wil halen noemt het station Steenwijk al Giethoorn zodat duidelijk is dat de meeste toeristen weten dat ze er bijna zijn.
Of de zoekende fietsers na hun bezoek aan Giethoorn centrum nog naar Kalenberg en Ossenzijl zijn gefietst is niet bekend, ze zouden dan via Nederland zijn gekomen. Daar groeit en wuift het riet in de weerribben van het uitgeturfde land. Minstens net zo karakteristiek als de punter van Giethoorn.
bijdrage geplaatst: 18 juni 2025
afbeeldingen: zwart/ wit: Collectie ZZM Enkhuizen
punterbouwer aan het werk: auteur