Verhaal

Vuurtorens (3)

Je ziet ze al van verre!

20130907_151629.jpg Corry Blok-Plas

De Rotterdamse Hoek uitgelicht en over een voettocht naar Urk.

Rotterdamse-Hoek 3.jpg

Dit licht of vuurtoren staat op de ringdijk van de Noord Oostpolder, de Westmeerdijk genoemd, ongeveer tussen Urk en Lemmer. Er zit daar een soort van hoek in de dijk, die gedeeltelijk de naam verklaard. Maar waarom “Rotterdam” zal je denken. Rotterdam heeft toch niets met het IJsselmeer of de Zuiderzee te maken, verre van dat zelfs.

Maar de naam vindt zijn oorsprong in het feit dat het puin van de stad Rotterdam, dat was ontstaan door het bombardement van 14 mei 1940, o.a. is gebruikt om de Westmeerdijk aan te leggen. Het werd gestort voor het fundament.  Polderwerkers bedachten de naam “Rotterdamse Hoek” opdat het bombardement van Rotterdam niet vergeten zou worden. Zie voor meer info http://www.flevolanderfgoed.nl/home/erfgoed/noordoostpolder-2/creil-3/rotterdamse-hoek-2.html

De vierkante bakstenen toren werd gebouwd in 1950 en is 7, 5 meter hoog, hierop staat een paal met een licht, dat zich op 13 meter hoogte bevindt. Op zich kan je niet zeggen dat het een mooi bouwwerk is maar het voldoet voor zijn taak. En dat is licht geven voor de schepen op het IJsselmeer.  

Totdat het licht elektrisch werd, was er sprake van een gaslantaarn. Het gas hiervoor werd door het betonningsvaartuig, de gasboot “IJselmeer”, vanuit Enkhuizen aangevoerd. De “IJselmeer” kon niet tot aan de dijk varen i.v.m. ondiep water, zodat het gas eerst in de houten vlet moest worden geladen. Met de vlet werd vervolgens naar dijk bij de Rotterdamse hoek gevaren.

Begin jaren vijftig ging dat een keertje behoorlijk fout. De houten vlet werd een beetje hardhandig op de basaltblokken van de dijk geparkeerd en raakte daardoor onder de waterlijn lek. Dit betekende dat de mannen niet meer terug naar de gasboot konden varen, die op zo’n 100 meter afstand voor anker lag. In die tijd waren er natuurlijk geen mobiele telefoons en de oude gasboot was ook niet uitgerust met een marifoon.

Op de gasboot waren de schipper en de kok achter gebleven, de rest van de bemanning bevond zich op de Westmeerdijk. De mannen, J. Barelts,  W. de Waard en N. Mosterd hadden een probleem ……… Hoe kwamen zij weer op die boot? Er was geen tweede bijboot beschikbaar noch hulp op het land in zicht. Zwemmen was geen optie, ze hadden een boot nodig. Ze konden kiezen tussen de IJsselmeerplaatsen Lemmer of Urk. Een geluk bij een ongeluk; dat er nog iets te kiezen viel! Na rijp beraad viel de keuze op Urk. Niet geheel onlogisch omdat dat net iets minder ver was dan Lemmer, maar dat is midden op die dijk niet zo gemakkelijk in te schatten. Op de onderstaande foto lijkt het eerder anders om.

Rotterdamse Hoek (2).jpg

Foto Google Earth.

De stoute schoenen werden aangetrokken, die bestonden in dit geval uit klompen en onhandige rubberen laarzen, en de voettocht naar Urk van zo'n 12 km. aangevangen. Je zult begrijpen dat de mannen er niet vrolijk van werden maar ze moesten wel. In Urk werd een boot gecharterd waarmee de mannen naar de gasboot werden gebracht en waarmee de vlet kon worden geborgen.

Ik weet niet of de schipper en de kok op de boot er iets van hebben begrepen. Zij konden alleen met een verrekijker de situatie op de dijk aanschouwen …………… en van afstand meeleven of hard lachen.  Eén ding is zeker: bij latere bevoorrading van de Rotterdamse Hoek werd er heel voorzichtig met de vlet afgemeerd. 

In de zestiger jaren werd de Rotterdamse Hoek elektrisch gemaakt. Er zijn twee lampen van 100 watt waarbij de één het overneemt van de ander, mocht die uitvallen.  Het licht vormt nog altijd een belangrijke wegwijzer voor de scheepvaart tussen Lemmer en het Ketelmeer.

Bron: Flevolanderfgoed.nl en JP oud-bemanningslid en schipper “IJselmeer” en J.H. Klein.

Foto Rotterdamse Hoek van Peter Kouwenhoven website http://vuurtorensinnederland.nl/