Verhaal

Geen visserman, maar ‘ome Riekelt’

picture Tim Suijkerbuijk

Riekelt Brands (1934) uit Urk was zijn hele leven verantwoordelijk voor de bevoorrading van kotters. Hij wilde visserman worden, maar hield uiteindelijk als ‘ome Riekelt’ met zijn brandstof de Urker vloot in de vaart.

Urk vuurtoren

Riekelt werkte maar liefst 46 jaar bij het bekende Urker oliehandelaarsbedrijf Klaas de Boer, dat verschillende vestigingen in andere Nederlandse plaatsen had. Ondanks dat hij heel zijn leven dit werk heeft gedaan, komt Riekelt wel uit een vissersfamilie; zijn vader Jurian viste op de Zuiderzee en het IJsselmeer. Riekelts grootvader Klaas viste op de Zuiderzee en had ook een eigen botter. “Dat moet je wel liggen”, voegt Riekelt toe.

Het varen met en onderhouden van een eigen botter was voor vader Jurian uiteindelijk niet weggelegd. Hij vond de verantwoordelijkheid te groot. Naast de visserij was hij tussendoor ook een tijd werkzaam bij de M.U.Z (Maatschappij tot Uitvoering van de Zuiderzeewerken) een vereniging of zogenaamde consortium van aannemers die tijdelijk werd gevormd voor de Zuiderzeewerken. Hier verrichtte Jurian dijkwerkzaamheden.     

Riekelts vader kwam tot de conclusie dat de visserij, vergeleken met zijn werk bij de M.U.Z., eigenlijk nauwelijks iets opleverde. Riekelt had de ambitie om visserman te worden en wilde graag met zijn vader mee. ‘Blijf jij maar aan de wal’, antwoordde vader daarop, ’daar kun je veel beter geld verdienen’. In 1949, toen Riekelt vijftien jaar was, kreeg Riekelts vader een hersenbloeding toen hij aan boord van een botter aan het vissen was op het IJsselmeer. Het duurde te lang voor hij aan wal was en Jurian overleed op 59-jarige leeftijd. 

Riekelt was ingeschreven voor de ambachtsschool in Kampen, waar hij graag heen wilde. Het overlijden van zijn vader keerde het tij; hij moest gaan werken voor het gezinsinkomen. Via een omweg kreeg Riekelt uiteindelijk toch te maken met vissersleven, maar niet als visser. Zijn taak bij Klaas de Boer BV, het oliehandelaarsbedrijf dat in 1914 is opgericht, was ervoor zorgen dat de kotters werden voorzien van voldoende brandstof. “Met 80 kuub kon je drie kotters bevoorraden”, weet Riekelt nog goed. Na verloop van tijd leerde hij alle vissers uit zijn plaats kennen en zo werd hij toch onderdeel van de Urker visserscultuur. Alle vissers kenden hem dan ook als ‘ome Riekelt’, die ervoor zorgde dat de kotters konden uitvaren en terugkeren.  

Tijdens de oliecrisis in de jaren 70 werd de prijs van ruwe olie meer dan verviervoudigd. De twee oliecrises (1973 en 1979) beschadigden de westerse en dus ook de Nederlandse economie aanzienlijk. Verschillende dependances van Klaas de Boer, waar Riekelt ook regelmatig werkte, gingen failliet. Het olietekort zorgde er bovendien mede voor dat er quota op de visserij werden ingevoerd.

Tegenwoordig woont Riekelt samen met zijn vrouw Co op Urk, wie hij al sinds de lagere school kent. Inmiddels zijn ze al meer dan 60 jaar gelukkig getrouwd.

 

Riekelt Brands vertelde zijn verhaal tijdens het vertelcafé op Urk op dinsdag 17 juli.

Overige bronnen:

https://www.heturkerland.nl/nieuws/algemeen/riekelt-en-co-brands-55-jaar-getrouwd

http://www.klaasdeboer.nl/

Foto: https://pixabay.com/nl/nederland-dorp-rotsen-stenen-steen-685392/