Corry Blok-Plas
Hoewel de gemeente Urk nooit stadsrechten heeft gekregen, heeft het wel een eigen wapen, dat in 1819 toegekend werd door de Hoge Raad van Adel. In die tijd behoorde het eiland Urk tot de provincie Noord-Holland. Dit bleef zo tot 1950. Daarna hoorde Urk tot 1986 bij de provincie Overijssel en sinds 1986 bij Flevoland. Het doet een beetje denken aan een hete aardappel die doorgeschoven wordt maar daarmee doe ik Urk geen recht.
Urk is van oudsher een vissersgemeente en heeft nog steeds de grootste vissersvloot van Nederland en een hele grote aan de visserij verwante industrie. Het zal dan ook niet verbazen dat het wapen blauw is als teken van de zee en daarop afgebeeld een vis. Niet zomaar een vis maar een schelvis in zilvertinten! Waarom dit een schelvis is, is echter minder duidelijk want in die tijd visten de Urkers wel maar niet zozeer op schelvis. Hoe mijn Urker hulp-reporter, Otto van de Berg, ook zijn best heeft gedaan, over het waarom van de schelvis kon hij niets vinden.
Erg blij lijken de Urkers niet te zijn met dit wapen want het is op Urk nauwelijks te vinden. Na grondig speurwerk wordt door Otto van de Berg slechts één exemplaar aangetroffen en wel buiten bij de ingang van het nieuwe gemeentehuis op Urk. De vorm van de schelvis wijkt op dit wapen af van het originele exemplaar, zoals afgebeeld in de geschriften van de Hoge Raad van Adel. Zie de foto boven het verhaal.
het wapen bij het gemeentehuis
De schelvis vinden wij eveneens terug in de vlag van Urk. Weer op een blauwe ondergrond maar met langs de boven en onderkant twee smalle horizontale banen van rood en wit. Zo leidt dit tot het rood, wit blauw van onze nationale driekleur. Bij raadsbesluit van april 1968 werd vastgesteld dat deze vlag de officiële gemeentelijke vlag is.
De vlag is wel gemakkelijk te vinden op Urk waar hij op diverse schepen wappert. Ook bij het gemeentehuis hangt de vlag in top.
Naast een eigen vlag en wapen heeft Urk een eigen volkslied. Het is opvallend dat in dit lied de visserij niet uitvoerig wordt bezongen. Het blijft bij: “Vlijtig in de visserij”. De betekenis van een “Soetendal” is mij niet helemaal duidelijk. Maar het feit dat er op Urk een snoepwinkel met die naam is, wijst op iets dat bijzonder lekker is. En daarom willen de Urkers er graag blijven. Hieronder staat de hele tekst in zowel het Nederlands als in het Urkers.
|
Waar al meer dan duizend jaren in de zee een heuvel stond rustig in de woeste baren daar is mijn geboortegrond Opgewekt is er het leven De bewoners zo gastvrij Warm van hart en gul in 't geven Vlijtig in de visserij Maar nu ligt het tussen dijken 't IJsselmeer aan d' ene kant En daar waar de zee moest wijken 't Wijd en vruchtbaar polderland Oude zeden zijn verdwenen Klederdracht raakt in verval Maar het geldt nog als voorhenen Urk dat is een soetendal Wie er is die blijft er al
|
Waor al maar dan duzed jaoren In de zie een uvel stot Rustig in de woeste baoren Daor is meen gebeurtegroend. Opgewekt is ur ut leven De bewoeners zo gastvrij Warm van arte in gul in 't gieven Neuver in de visserije Maar nou legt ut tussen dikken 't IJsselmeer an d' iene kaant In daor waor de zie mos wikken 't Wijd in vruchtbaor polderlaand Ouwe zieden binnen verdwienen Kliederdracht raakt in verval Maar ut geldt nog as vor-ienen Urk dat is een soetendal Wie er is die blift er al
|
Het Urker volkslied wordt gezongen tijdens de jaarlijkse aubade op Koningsdag en bij andere officiële gelegenheden. De tekst is geschreven door de bekende Urker schoolmeester Tromp de Vries. Hij schreef ook het gedicht bij het vissersmonument op Urk. Zie ook Na 47 jaar terug op Urk. Andere gedichten van zijn hand zijn geplaatst bij het monumentje over de Ommelebommelesteen, zie Ommelebommelesteen en het monument van de IJsvlet, zie De IJsvlet van Urk.
Wie het volkslied wil horen hier hier klikken. Het lied wordt gezongen door de Urker groep Leuster.
Bron: Wikipedia, O. v.d. Berg, lied: Youtube
Foto’s: O. v.d. Berg en auteur.