Vincent Erdin
Wie via de stadsingang het terrein van het buitenmuseum binnenwandelt ziet vrijwel direct het taanhuis staan.
Vanuit deze kijkrichting: Links het gebouw met de taanketel en rechts het veld waar de netten werden gedroogd. Boven de voordeur zit een gevelsteen met naam: J. Groot en jaartal: 1897.
Jaarlijks wordt dit ambacht nog uitgeoefend in augustus tijdens de Maritieme dagen. Dan is het bedrijvigheid alom. De ketels op temperatuur brengen en de zeilen en netten die worden aangeleverd in de taanketel doen. Ook nieuw gemaakte zeilen in de eigen zeilmakerij worden getaand om tegen het weer bestand te zijn. Oude zeilen hebben die weersinvloeden al ondergaan, maar periodiek onderhoud blijft nodig. Weer en wind, maar vooral zout plegen een aanslag op het doek.
De gebouwen in het buitenmuseum zien er niet heel spectaculair uit. Het is een bedrijfsruimte zonder enige opsmuk.
Daarom is het verrassend om deze gevelsteen te ontwaren die de functie van het pand noemt: het taanhuis. De voorstelling is bijzonder: het lijkt erop dat het om drie huisjes met mogelijk even zoveel ketels gaat. In het water zie je een klompbootje voor 'top en takel', zonder zeilen, want die zullen in de ketel zitten, en een wimpel.
De steen zit in een pand, nu een kleine woning, aan de Koopmansgracht in Sneek. Mogelijk is de steen op een veel later moment geplaatst als herinnering aan de vroegere functie van dit huisje. De afmeting komt redelijk overeen met het taanhuis zoals dat in het buitenmuseum staat.
In Sneek gaat het om smalle panden aan het water. Gelet op de naam van de straat mag uitgegaan worden van de nodige bedrijvigheid in de straat, met allemaal kleine bedrijfjes. In de directe omgeving stonden meer kalkovens en oliemolens. Sneek had goede verbindingen over het water met omliggende plaatsen. Het beurtveer naar plaatsen als Leeuwarden, Groningen en Steenwijk bijvoorbeeld.
Na het tanen van de zeilen kon er weer gevaren worden, op naar een volgende lading en bestemming. Misschien een onbestemd bestaan omdat je als schipper nooit van te voren wist waar je heen zou varen en met welke lading.
bijdrage geplaatst: 1 januari 2024
afbeelding: auteur