Verhaal

Water

water: vijand, vriend en bijna weer een dreiging

Fallback Image Profiel Vincent Erdin

Water, Holland en Nederland zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. In de 17e eeuw werd het water op tal van plaatsen bedwongen; dijken werden aangelegd, nieuw land gewonnen tot ver in de 20ste eeuw. Water, we kunnen niet zonder drinkwater.

waterput

Hoeveel alarmbellen er inmiddels ook zijn gaan rinkelen, en hoeveel keer er niet code rood voor de toestand van klimaat etc. wordt, en is, afgegeven, het lijkt nauwelijks effect te hebben.

Een gezegde is: wachten totdat de wal het schip keert. Eigenlijk zien we dat al gebeuren; fossiele grondstoffen raken op, andere grondstoffen raken schaars door de grote hoeveelheden die nodig zijn. Maar dat Nederland sinds een paar jaar serieus na moet gaan denken over een watertekort had niemand in dit waterrijke land voor mogelijk gehouden.

Toch hoort het wel een belangrijk thema te zijn. In Nederland valt per jaar gemiddeld 800 mm aan neerslag. De laatste tien jaar laat dat een steeds grilliger patroon zien: weinig of geen neerslag tot zware clusterbuien van 100 mm of meer.

Als dat patroon ook in de buurlanden zich vrijwel tegelijkertijd voordoet dan ontstaat er een belangrijk probleem. Zie al dat water maar eens op een goede manier af te voeren. Maar veel meer: vast te houden en gefaseerd af te voeren. 

Voor een belangrijk deel is Nederland afhankelijk van de neerslag die er valt om uiteindelijk water uit de kraan te laten stromen. Eigenlijk is het heel vreemd dat drinkwater van zeer hoge kwaliteit voor allerlei doeleinden wordt gebruikt waar regenwater misschien net zo goed voor kan worden gebruikt. Niet voor niets roepen gemeenten in toenemende mate inwoners op om een regenton te plaatsen voor het besproeien van de tuin. 

In Nederland begint zo langzamerhand het besef door te dringen dat de komende tijd 'iedere druppelt telt' steeds belangrijker gaat worden. Tot welke prijs moet je gaan om drinkwater aan te kunnen blijven bieden. Dat hangt mede af van de beschikbaarheid van water dat aangevoerd wordt en gefilterd kan worden, de mate van vervuiling, en de kosten om het water te zuiveren.

Het is bijna onvoorstelbaar dat inwoners van steden het water uit de gracht konden gebruiken, al werd dat door de toenemende fabriekjes in steden steeds slechter van kwaliteit. Kijk naar de plaatsen van vestiging van wasserijen en papiermolens of fabrieken waar frisdranken worden gemaakt. De aanwezigheid van schoon drinkwater is een vereiste. 

In het buitenmuseum staan veelal woningen uit de periode 1920-1930. Met of zonder regenton of waterbak. Zo schoon was het regenwater dat het voor huishoudelijk gebruik kon dienen: als drinkwater, om te koken of om te wassen.

Wie heeft er in de kinderjaren niet eens een handje sneeuw naar binnen geschept, of een ijspegel? Misschien niet kraakhelder maar toch nog wel zodanig goed dat het niet direct ziekteverwekkend was. Wit als sneeuw is bijna een oud geworden begrip, ongerepte sneeuw is alleen het eerste uur nadat het gevallen is nog echt ongerept.

Water en Drinkwater: een twee eenheid om mee bezig te blijven.

 

bijdrage geplaatst: 27 september 2023

afbeelding: auteur ; drinkwaterput inpandig in een woning uit Hoorn; 't Keern 37