Verhaal

Zuiderzeewet 100 jaar

Een eeuw geleden werden de plannen vastgesteld: van zee naar meer

Fallback Image Profiel Vincent Erdin

1916 ligt nog vers in het geheugen.

werk aan de afsluitdijk

De Zuiderzeevloed van dat jaar trok diepe sporen langs delen van de Zuiderzeekust. Er moest iets gebeuren.

In de loop van dit jaar komt in de gemeente Dronten het 8e Landschapswerk van de provincie Flevoland. Dit kunstwerk is een verwijzing naar de Zuiderzeewet die op 14 juni 1918 door de Tweede Kamer der Staten Generaal werd aangenomen. 

Het was de reactie van de regering op de ramp van januari 1916. De gedachte moet zijn geweest dat dit niet nog een keer mocht gebeuren en dat het land beter beschermd moest worden tegen het opstuwende water dat op het smalste punt tussen de provincies Noord Holland en Friesland naar binnen werd gestuwd bij die fatale storm.

Er waren twee opties:

1: het sluiten van de zee

2: het ophogen van de dijken langs de hele kustlijn. 

Wie wel eens in Enkhuizen de fietsbordjes van de route LF 22 (Rondje Zuiderzee) heeft zien staan weet dat dit een enorme geld- en tijdsinvestering zou hebben gevergd gelet op de lengte van alle dijken die dan opgehoogd zouden moeten worden. 

Het maken van een dijk zou de kortste klap betekenen: geen getij meer op het meer, dat we nu kennen als IJsselmeer. Geen toegang meer van opgestuwde watermassa's op de dijken als een barrière de scheiding vormt tussen de Noordzee via de Waddenzee naar het IJsselmeer. Feitelijk is de benaming: "dijk" onjuist. Een dijk impliceert dat er geen druppel water doorheen zou komen.

De regelmatige gebruiker van de rijksweg A7 tussen Den Oever en Zurich weet beter, in de afgelopen jaren weigerden de bruggen soms erg hardnekkig om na opening voor de scheepvaart weer in een gesloten toestand beschikbaar te zijn voor het wegverkeer. Behalve de brugdekken zijn er ook de heftorens waarmee de schuiven geopend of gesloten kunnen worden. Er stroomt dagelijks water van de Waddenzee naar het IJsselmeer en omgekeerd. Het gaat om een Afsluitdam. Maar die naam zal niet meer echt integreren in het spraakgebruik na 85 jaar Afsluitdijk.

Het Landschapswerk kost 723.000 euro en komt bij de Bremerweg/Spijkerweg. Dat lijkt een nietszeggende locatie maar is in de directe nabijheid van Walibi. De ontwerper is Bob Gramsma, een Nederlander die in Zwitserland woont en werkt en die met zijn oeuvre al internationale faam verwierf. De keuze voor hem is definitief, als de vergadering van Provinciale Staten in Flevoland instemt met het voorstel dan kan hij echt aan de slag. De verwachting is dan dat het Landschapswerk aan het eind van het jaar gereed is als blijvende herinnering aan de Zuiderzeewet 1918.

Een ander Landschapswerk is zichtbaar langs de Swifterringweg (N307) en spoorlijn Lelystad-Kampen, het Observatorium van Robert Morris, geplaatst in 1977, en zo moeten er nog zes andere beeldbepalende werken te zien zijn in Flevoland.

100 Jaar Zuiderzeewet gaat dit jaar niet onopgemerkt voorbij. Er zijn tal van activiteiten en lezingen. Alles is terug te vinden via de website: Van Zuiderzee naar meer. 

Bijdrage geplaatst: 27 januari 2018

Afbeelding: Beeldbank RCE Amersfoort