Verhaal

Kerktorens langs de Zuiderzee

Een kijkje in Stavoren

Fallback Image Profiel Vincent Erdin

Stavoren een kleine Friese stad op de grens van water en land

Kerktoren van Stavoren

De toren van de kerk van Stavoren is minder imposant dan die van Harlingen, Hindeloopen en Workum.

Contouren van Stavoren vanaf het IJsselmeer
Het voorkomt de spreekwoordelijke eenheidsworst. Bovendien voorkomt het ook dat een schipper op het IJsselmeer de schromelijke vergissing kan maken wat de exacte positie is en tegen beter weten in de verkeerde haven binnenloopt. 

Dat de toren niet hoog is wil niet zeggen dat de toren in vroeger dagen niet beter zichtbaar zal zijn geweest. Bedacht moet worden dat er in de laatste vijftig/ zestig jaar nogal wat veranderingen zijn aangebracht aan wat we nu vanaf het water zien van de plaatsen die aan het water liggen. Belangrijkste oorzaken: de uitbreidingen van steden en dorpen zelf waardoor de skyline aan verandering onderhevig is geweest. Maar dat is meer de oorzaak van die visuele verandering: de dijkverzwaringen, de ene volgde de andere soms in hoog tempo op. In de loop van die decennia zal iedere zeedijk of primaire dijk tenminste 5 meter zijn opgehoogd. Naast het ophogen zal de dijk ook breder zijn geworden. Omdat het stadsbeeld van Stavoren op de plek waar de kerktoren staat in de periode na 1861 nauwelijks ingrijpend is gewijzigd mag worden aangenomen dat de schipper op zee en meer thans aanmerkelijk minder ziet van de toren dan kort na de bouwtijd het geval was.

Oud is de toren namelijk niet: 1861 en een landelijk bekende architect is er ook niet aan te pas gekomen, timmerman Bokma bouwde kerk en toren en daar moet Stavoren het mee doen. De kerk kwam in de plaats van een oudere kerk uit de 16e eeuw.

En zoals bekend in de 19e eeuw was Stavoren al enkele eeuwen over het hoogtepunt van het bestaan heen, dat lag veel meer in de middeleeuwen toen er nog stoepen van goud waren.

Heel lang heeft de toren niet als baken voor de scheepvaart gediend, al in 1885 werden de havenlichten geplaatst. Voor schippers was het naast de kerktoren een tweede houvast: we zijn bij Stavoren.

Havenlicht van Stavoren
Havenlicht van Stavoren

Bijdrage geplaatst: 12 juni 2017

afbeeldingen: auteur