Verhaal

Bevolkingsregister van vissersschepen

Omvangrijke administratie wordt gedigitaliseerd

Fallback Image Profiel Vincent Erdin

De rijksoverheid wil alles weten, over personen, over goederen maar ook over schepen

Registratie van een Urker vissersboot

In het Centraal Visserijregister werden alle gegevens over de in de vaart zijnde vissersschepen vastgelegd en bijgehouden.

Dat levert een schat aan gegevens op: met welke schepen werd er op welke delen van de visserijgronden gevaren, welke vis werd er gevangen etc.

Het zou jammer zijn om die gegevens te laten verstoffen en er niets mee te doen. Het Visserijmuseum in Vlaardingen en het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen hebben de handen ineen geslagen en er een vrijwilligersproject van gemaakt. 

Iedereen kan meehelpen om online de gedigitaliseerde administratie toegankelijker te maken. Nu lijkt het verwerken van administratieve gegevens misschien een saai werkje maar het levert direct voldoening op.

Het verrijkt de eigen kennis, nog voordat dat anderen daar gebruik van kunnen maken. Het is een kijkje in de keuken van wat er allemaal werd genoteerd over deze bedrijfstak. Aan het begin van de 20e eeuw werd nog vooral met platbodems gevaren of zelfs open roei- of zeilboten. Soms komt er een enkel stoomschip voorbij. Deze schepen zijn groter en gaan ook verder de zee of oceaan op.

Soms worden schepen aan de vissersvloot onttrokken. Een heel markant feit is de afsluiting van de Zuiderzee in 1932 er verdwijnen dan tal van vissersschepen langs vrijwel de hele voormalige Zuiderzeekust. 

Incidenteel wordt er een vissersboot aangevallen door een Duitse duikboot en verdwijnt om die reden uit het Centraal Visserijregister. 

Vissersschepen die in het register zijn opgenomen zijn korter of langer in gebruik geweest maar werden ook net zo makkelijk weer verkocht naar een andere vissersplaats, het buitenland of bleven wel in Nederland maar niet langer voor de visserij.

Het Centraal Visserijregister kent ook bijzondere vermeldingen. Bij het invoeren van de gegevens van WS 1 bijvoorbeeld. WS staat voor het dorp Wissekerke (iets ten westen van Goes) in Zeeland en staat helemaal niet bekend als een vissersdorp. In de aanvullende gegevens staat dat de herkomst een ,,aangespoeld vaartuig" is. Kennelijk was het nog in goede staat en kon als het vissersboot worden gebruikt.

Dat het digitale register interessante gegevens op gaat leveren is wel zeker. zo was de vissersboot WR 66 daarvoor de WR 120 maar werd op een later tijdstip verkocht naar Terschelling om daar als TS 33 weer in de vaart te komen. Dit soort gegevens zijn straks met een druk op de knop bereikbaar. 

Bij het lezen van de visvangst: ansjovis, bot, garnaal, haring, makreel en wat dies meer zij zou je zo een portie verse vis op tafel willen zetten. In het huishouden anno 1920 in een van de Zoutkamper huisjes in het Buitenmuseum komt de kooklucht je tegemoet. Verser kan bijna niet, zo uit het water in de pan.

Deelname aan het toegankelijk maken van het register is vrijwilligerswerk, en het plezier staat voorop hoe meer mensen mee willen doen hoe sneller de klus van het verwerken van bijna 40.000 kaarten klaar is. De instructies wijzen de weg.

Aanmelden kan via: Centraal Visserijregister

 https://widgets.hetvolk.org/data-entry/start/6bcb51b2-8346-3b81-0c92-386f3c7ee97f

bijdrage geplaatst: 21 februari 2020

afbeelding: Collectie Visserijregister; UK 4